Vitamine B12 tekort: vaak onopgemerkt en kan blijvende schade aanrichten

Vitamine B12 tekort komt veel vaker voor dan je denkt
Ik schrijf deze blog omdat vitamine B12 tekort iets is wat veel vaker voorkomt dan we denken. Zo lopen sommige mensen jarenlang rond met allerlei – soms echt ernstige! – klachten die gelinkt zijn aan een vitamine B12 tekort. De reden dat dit ook soms door een huisarts wordt gemist, is omdat het niet altijd aantoonbaar is in bloedonderzoek. Juist omdat het vaak wordt gemist, wil ik dit graag onder de aandacht brengen. Wellicht herken je dit bij jezelf of iemand anders, zodat je op tijd actie kunt ondernemen.

Waarvoor is vitamine B12 in het lichaam nodig?
Vitamine B12 kent heel veel functies in het lichaam. Ik noem hier de belangrijkste. Vitamine B12 is nodig…

• Als hulpstof bij de aanmaak van DNA
• Bij allerlei herstelprocessen op celniveau
• Voor de aanmaak van rode bloedcellen; deze zijn nodig om zuurstof te vervoeren in je bloed
• Voor een goede werking van het zenuwstelsel
• Voor allerlei hersenfuncties

In welke producten vind je vitamine B12?
Vitamine B12 vind je in alle dierlijke producten: vlees, vis, kip, ei, zuivel, kaas, etc. In plantaardige producten komt het nauwelijks voor. Veganisten zijn mensen die helemaal geen dierlijke producten eten. Zij zullen wanneer zij geen suppletie gebruiken, een tekort zullen oplopen aan vitamine B12. Vegetariërs zijn mensen die veelal geen vlees, vis of kip eten, maar vaak wel ei en zuivel. Deze groep loopt ook risico op een tekort.

Welke klachten of symptomen kan je merken van een vitamine B12 tekort?
Klachten die vaak als eerste opgemerkt worden zijn neurologische en cognitieve problemen. Hierna een opsomming van mogelijke symptomen. Het hoeft natuurlijk niet zo te zijn dat wanneer je 1 of meerdere symptomen herkent je dan automatisch een B12 tekort hebt. Zie dit als een mogelijke signalering en bespreek dit bij twijfel met je arts.

• tintelingen handen en voeten*
• doof gevoel in vingertoppen of tenen*
• vergeetachtigheid
• moeilijk op woorden kunnen komen
• spraakproblemen
• oorsuizen
• depressieve gevoelens, lusteloosheid
• slapeloosheid, innerlijke onrust
• desoriëntatie
• dementie
• vermoeidheid, gebrek aan energie
• verschillende maag- en darmklachten
• haaruitval
• slechte nagels
• bloedarmoede
• moeite hebben met afvallen
• … en nog veel meer, er worden zelfs verbanden gezien met restless legs en immuunproblemen

*let op: dit wordt soms ook in verband gebracht met een te veel aan vitamine B6

Wie lopen er risico op een vitamine B12 tekort?

• vegetariërs
• veganisten
• ouderen
• veel stress
• gastritis (ontsteking maagwand)
• maagverkleining
• coeliakie (glutenallergie) / ziekte van crohn / colitis ulcerosa
• problemen met de alvleesklier
• alcoholisme
• gebruik van verschillende geneesmiddelen zoals maagzuurremmers, metformine (medicijn bij diabetes type 2), narcose, lachgas
• auto-immuunziekte Addison Biermer
• aids

Waardoor komt een vitamine B12 tekort zo frequent voor?
Er zijn heel veel tussenstappen nodig in je lichaam om de opname van vitamine B12 goed te laten verlopen. Dit is veel meer dan bij de andere vitamines. Meer tussenstappen = meer risico op ergens een kink in de kabel = meer risico op een slechtere opname. Tegenwoordig ervaren de meesten van ons veel stress. Een veeleisende baan, een druk gezinsleven of een combinatie. Wanneer je te maken hebt met veel stress ben je extra kwetsbaar voor een tekort. Dit komt doordat voor de aanmaak van adrenaline namelijk vitamine B12 nodig is.

Hoe kan je een vitamine B12 tekort voorkomen?
Als je tot een van de risicogroepen behoort raad ik aan om altijd gebruik te maken van een supplement en dit ook structureel te blijven gebruiken. Wacht niet tot er klachten of symptomen van een tekort ontstaan. Bij langdurig tekort kan dit leiden tot onomkeerbare schade.

Welke suppletie raad ik aan?
Bij het gebruik van vitamine B12 suppletie zijn een aantal zaken van belang:

1. Bij voorkeur in combinatie met B6 en B11
   Vitamine B12 werkt nauw samen met B11 (foliumzuur) en B6. Daarom heeft het de voorkeur dat deze 3 gecombineerd in een preparaat zitten. Een goede multivitamine met een relatief wat hogere dosis B12 is daarom heel geschikt.
2. De juiste scheikundige verbindingen
   De juiste scheikundige verbindingen vind je meestal niet in de goedkopere preparaten van de meeste drogisterijen. Met de juiste vormen bedoel ik de actieve vormen. Dat betekent dat je lichaam niet nog allerlei omzettingen hoeft te doen, maar dat het direct beschikbaar is voor je lijf. Het komt regelmatig voor dat mensen deze omzettingen niet goed kunnen doen, waardoor het supplement zijn werk niet doet of zelfs averechts werkt. Er kan dan stapeling optreden, of bloeduitslagen zijn dan vals positief. Uit het bloedonderzoek blijkt dan een normale waarde, terwijl dit niet klopt.
   De juiste vormen van B12 zijn methylcobalamine en adenosylcobalamine. Deze worden namelijk in de lever opgeslagen.
   Minder geschikte vormen van B12 zijn cyanocobalamine en hydroxycobalamine. Cyanocobalamine wordt niet in de lever opgeslagen. Dit doet dus eigenlijk vrij weinig. Je vindt deze meestal in goedkopere producten. Hydroxycobalamine wordt gedeeltelijk in de lever opgeslagen. Deze vind je vaak terug in B12 injecties.Zorg daarnaast ook altijd voor de juiste vormen van B11 en B6. De juiste vorm van B11 is 5-methyl-tetrahydrofolaat en van B6 is pyridoxaal-5-fosfaat.
   Meestal vind je dit terug in de multivitamines van de betere orthomoleculaire merken zoals Vitortho, NOW, Vitals, Vitakruid, Solgar etc. Check ook hierbij ALTIJD de verpakking of de juiste vormen aanwezig zijn of laat je door ons adviseren.
3. Verschillende vormen gecombineerd
   Het is het allermooiste wanneer er in een product een combinatie wordt gebruikt van verschillende vormen van B12, bij voorkeur methylcobalamine en adenosylcobalamine.

Toxiciteit
B12 kan in hele hoge hoeveelheden worden gebruikt zonder problemen. Dat is lang niet bij elke vitamine het geval! Bij B11 en B6 is er wel een grens. Voor deze blog gaat het te ver om dit alles uit een te zetten.

Aanbeveling qua hoeveelheid B12
Regulier is de ADH (Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid) 2,4 mcg/dag. Vanuit de orthomoleculaire hoek is al langer bekend dat dit bij lange na niet toereikend is. Wat er precies nodig is hangt van de individuele situatie af. Wanneer er geen specifieke klachten zijn maar er preventief B12 wordt genomen kan je denken aan hoeveelheden van 5-150 mcg per dag. Bij risicogroepen of specifieke klachten kan de dosering variëren van 500-10.000 mcg/dag.

Advies
Behoor je tot de risicogroep? Dan is het altijd verstandig om in ieder geval te kiezen voor een goede multivitamine met alle bovengenoemde uitleg van een van de orthomoleculaire merken. Overigens is een kwalitatief goede multi met een mooie hoeveelheid B12 voor iedereen een goede basis. Gebruik je medicijnen? Zorg dat er altijd minimaal 2 uur tussen het innemen van je medicatie en het supplement zit, om ongewenste interacties te voorkomen. In sommige gevallen adviseren wij naast de multivitamine nog extra B12 los erbij te gebruiken. Dan is de B12 uit enkel de multi niet toereikend. Zoals gezegd, voorkomen is beter dan genezen. Wij helpen je graag verder om te kijken wat er precies nodig is in jouw specifieke situatie qua samenstelling en hoeveelheid. Dus twijfel je, plan een afspraak en dan maken we een plan op maat!